Ուրբաթ օրը ընկեր Անուշի հետ գնացինք Աշտարակից ոչ հեռու գտնվող Կարինի տնկարան, որը հիմնադրել է ATP (Armenian Tree Project) կազմակերպությունը: Սկզբում մեզ ծանոթացրեցին կազմակերպության նպատակների և աշխատանքների հետ: Նրանք աճեցնում էին տնկիներ, որոնք տարածում են ամբողջ Հայաստանով և Արցախով: ATP-ին կանաչապատել է Խոր Վիրապ եկեղեցու շրջակայքը, հիմնել է Հրանտ Դինք անտառը Լոռու մարզում, Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու շրջակայքը, Զորավար Անդրանիկ այգին և այլն: Հետո աշխատակիցների հետ միասին քննարկեցինք էկոլոգիական խնդիր՝ մարդու վնասակար ազդեցությունը Երկրի վրա: Պարզվեց, որ մարդիկ սպառում են ավելի շատ, քան երկրագունդը կարող է տալ: Մենք հաշվեցինք, որ 2-3 մոլորակ մեզ պետք կգա, որ մենք ապրենք այնպես, ինչպես հիմա ենք ապրում, այնպես որ երկրագնդի պաշարները պետք է խնամքով օգտագործել և չաղտոտել:
Մեզ ասացին, որ հաճախակի ծառատունկեր կազմակերպվում են Հայաստանի տարբեր վայրերում, և եթե մենք ցանկանանք, կարող ենք մասնակցել: Ես անձամբ շատ կուզենայի մասնակցել՝ տնկելով ծառ մենք տնկում ենք հույս:
Հետո մեզ ծանոթացրեցին տնկարանի հետ: Այնտեղ հիմնականում պտղատու ծառեր էին, կար նաև ջերմոց: Շնորհակալ ենք աշխատակիցներին մեզ հյուրընկալելու համար:
Հրաշալի տեղ էր, մաքուր, թարմ օդ ու բնություն, կանաչապատ Հայաստանի հույս, դրանից լավ էլ ինչ է պետք...
Սիրանուշ Ասատրյան
Նախագծային ուսուցման շաբաթվա ընթացքում ես մի խումբ սովորողների հետ մասնակցեցի ընկեր Անուշի կազմակերպած ճամփորդությանը: Մենք գնացինք <<Կանաչ դրախտ>> ծաղկի սրահ: Այնտեղ կային բազում բույսեր` ծաղիկներ, էկզոտիկ բույսեր, ծառեր: Ինձ հատկապես հետաքրքրեցին արմավենիները, որովհետև Հայաստանում ոչ մի տեղ արմավենի չէի տեսել: Սրահի պատասխանատուն ծանոթացրեց բույսերին, նրանց առանձնահատկություններին, խնամքի ձևին: Որքան էլ որ զարմանալի թվա, ես իմացա, որ բույսերի 80 տոկոսը թունավոր են` կարող են առաջացնել տարբեր ալերգիկ հիվանդություններ: Կար նաև մի հատված, որտեղ միայն եղևնիներ էին աճեցնում: Մենք ձեռք բերեցինք սերմեր սածիլներ ստանալու նպատակով, որոնք արդեն տնկել ենք և մեր ստացած սածիլներով Էկոտուրին կանաչապատելու ենք ներքին բակը:
Հետաքրքիր թիթեռնիկները
<<Նրանք երկնքի հիանալի նվեր են: Այդ պատժառով այդպիսի նվերը արժանի է կայսրուհուն: Մի՞ թե զարդերի ադամանդները կհամեմատվեն Արարչի ստեղծածի հետ:>>
Այդպես էր բացատրում Եվգենյան, Ֆրանսիայի կայսր՝ Նապոլեոն III կինը, թե ինչու իր ստացած բոլոր նվերներից ամենից շատը ուրախացավ կենդանի թիթեռնիկների համար:
Եվգենյան արտասովոր քաղաքական գոծիչ էր, մեկը այն ժամանակվա առաջին գեղեցկուհիներից, նորաձևության օրենսդիր, թիթեռների գնահատող, նորաձևություն դարձրեց ձմեռային այգիներում թիթեռներ պահելը, նաև կենդանի թիթեռներից հրավառություններ:
Եվգենյայի պատվին անվանվել է թիթեռների մի տեսակը:
Գունավորման բազմազանությամբ թիթեռները չունեն մրցակից: Ամենամեծ թիթեռի թևերի բացվածքը 30 սմ է, իսկ ամենափոքրինը՝ 2 սմ: Մի կարգի սահմաններում մասշտաբների այդպիսի բազմազանությունչկա կենդանիների ոչ մի դասում:
Շատ ժամանակակից տեխնոլոգիաներ թիթեռների բացառիկ նվերն են: Գիտնականները բացահայտել են թիթեռների թեփուկավոր թևերի գաղտնիքը: Նրանք բարձրացնում են թռչողականությունը, պահպանում են ջերմային հավասարակշռությունը: Եվ ահա, խնդրեմ մարդիկ, ստացեք ավիածածկույթ, որը կտրուկ իջեցնում է ուղղաթիռների թրթռումը և պտուտակների աղմուկը, բարձրացնում է վեր բարձրանալու արագությունը և շարժունակությունը:
Եվ նաև գերշարժուն պարաշյուտներ: Եվ գաղափարներ տեխնիկայի սառեցման նորագույն միջոցների համար:
Ինչ վերաբերվում է գունավորմանը, պարզվում է՝ թիթեռների թևերի այդպես կոչված օպտիկական թեփուկները կառուցված են ավելի հուսալի և աշխատում են ավելի այդյունավետ, քան ժամանակակից լուսադիոդները որակյալ հեռուստացույցներում և մոնիտորներում:
Քանի որ խոսում ենք թեփուկավոր միջատների օգտակարության մասին, հիշենք, որ նրանք բույսերի լավագույն (մեղուներից հետո) փոշոտողներն են: Ծաղիկների շատ տեսակներ փոշոտվում են միայն թիթեռների որոշակի տեսակներով: Հուքը բնական մետաքսի և չեսուչայի համար – դա նվեր է համապատասխանաբար շերամի և չինական կաղնու սիրամարգաչկիկ:
Շատ բաների համար թիթեռները արժանի են հարգանքի:
Թիթեռները մարմնավորում են մեր նվիրական երազանքները: Ով չի ուզենա լինել գեղեցիկ, ազատ, երջանկությամբ թևավորված! Նրանք հիշեցնում են մեզ, որ կյանքը վաղանցուկ է, ինչու՞ այն ծախսել վհատության վրա: Ընդունեք ամեն օրը որպես նվեր, ուրախացեք և ուրախացրեք ուրիշներին: